Voskuil, J. J.
"Zeven delen, dat is toch niet te doen", zegt Jo Daan (94) minachtend. In de romanserie "Het Bureau" van schrijver J. J. Voskuil figureert de krasse, hoogbejaarde vrouw als Dé Haan. Sinds het verschijnen van de serie keurde Daan haar nog geen blik waardig. Ook al staat het Meertensinstituut waar ze het grootste deel van haar werkzame leven sleet erin centraal. De enkele radio-uitzending over "Het Bureau" die ze beluisterde, bracht ook geen verandering in haar afwijzen. "Wat erin gezegd wordt, blijft amper bij me hangen. Dat zegt genoeg."
Nu J. J. Voskuil klaar is met zijn megaroman "Het Bureau" kan de Voskuil-kunde gaan beginnen. Een van de thema's van dat nieuwe vak zal de buitengewone relatie tussen fictie en werkelijkheid in het duizenden pagina's dikke meesterwerk zijn. Naar eigen zeggen heeft Voskuil geen enkele scène verzonnen. Maar alle gebeurtenissen waarvan hij zo pijnlijk minutieus verslag doet, zijn natuurlijk wel gestileerd. En wat zijn de gevolgen (geweest) van de roman op het onderwerp dat het beschrijft: het P. J. Meertens Instituut voor Dialectologie, Volkskunde en Naamkunde in Amsterdam?
"Gek, omdat mensen zo gek zijn"
Net voor de Boekenweek begon, verscheen deel 6 van Voskuils romancyclus "Het Bureau". Voskuil beschrijft in "Afgang" de neergang van de mens en de loop van menig leven.
Hét boek van 1999 is al in januari verschenen, want het vijfde deel is uit, het vijfde deel van de romancyclus "Het Bureau" van J. J. Voskuil. Voor duizenden Nederlanders is dat vanaf aanstaande vrijdagmorgen aanleiding tot een stormloop op de boekwinkel. Zij zullen de komende dagen hun afspraken afzeggen en met een bleek gezicht op hun werk verschijnen, omdat ze tot diep in de nacht hebben doorgelezen en toch hun wekker een uur vroeger hebben gezet. Wie eenmaal aan Voskuil begint, weet van geen ophouden.
Voskuil ontmaskert kantoorbestaan
Er waart een vlaag van enthousiasme door literair geïnteresseerd Nederland. Het derde deel van "Het Bureau", de autobiografische megaroman van J. J. Voskuil, is uit, en dat is voor een toenemend aantal lezers reden om zich naar de boekwinkel te spoeden, een rage die nog een aantal jaren zal aanhouden, want het laatste deel van de 5500 pagina's tellende, zevendelige romancyclus zal pas rond de eeuwwisseling verschijnen. Na Voskuil zal het leven nooit meer zijn zoals het voordien geweest is.