Yord
Yord
Yord Literatuur
Boekverslag maken? Informatie nodig voor je literatuurdossier? Yord biedt alles wat je wil weten over literatuur. Talloze recensies, informatie over dichters, schrijvers, poëzie en proza. Zoek op auteur of in een van de dossiers.
 
 
 
Zoeken op auteur
 
Dossiers
 
 
 
arrowYord literatuur
Literair lexicon

Literaire teksten

Links

Zoeken
Literatuur inzicht
 

Veroordeeld tot vrijheid

Twintigduizend keer is het boek Dorsvloer vol confetti al verkocht. Acht keer werd het herdrukt. Zeker voor een eerste boek is dat een uitstekend verkoopcijfer. En dat terwijl Franca een heel ander verhaal wilde schrijven.

"Ik was bezig met een boek dat niets te maken had met boeren of een reformatorische achtergrond. Maar dat kreeg ik niet goed af. Toen begon ik een verhaal te schrijven over een familie op het boerenland. Dat werd veel beter, veel mooier. Toen dacht ik: 'Ik ga nog zo'n verhaal schrijven'. Uiteindelijk werd dat een hoofdstuk in Dorsvloer vol confetti."

Hoe zie je jouw boek? Als een terugblik op jouw leven?
"Een beetje. Ik zie het als een verhaal van Katelijne, maar zij heeft wel wat van mij weg. Sommige gebeurtenissen heb ik wel zelf meegemaakt."

Een voorbeeld?
"Nee, dat doe ik niet. Het is niet zo dat het een-op-een mijn verhaal is."

Zien mensen het verhaal van Katelijne als jouw verhaal?
"Ja, best wel. Sommige mensen herkennen trekken van bepaalde personages. Dan denken ze dat het die-of-die echt is. En dat het zo gebeurd is. De oma uit mijn boek heeft bijvoorbeeld wel wat weg van mijn eigen oma.
Maar heel veel dingen in het boek zijn nooit zo gebeurd. Dat denken mensen dan wel. Dat vind ik vervelend, ook voor mijn oma. Voor mijn gevoel is het heel erg duidelijk dat ik zoveel dingen heb bedacht. Iedereen in Meliskerke weet toch dat er uit ons gezin niemand moest trouwen?"

Het boek is geen afrekening.
"Nee, maar ik heb niets af te rekenen. Ik heb geen vervelende jeugd gehad. Ik ben het er niet mee eens zoals mijn ouders mij hebben opgevoed. Maar dat hebben ze met de beste bedoelingen gedaan. Ik heb er moeite mee dat mensen denken dat ik een afrekening heb geschreven. Het leidt maar af van waar het echt om gaat. Katelijne zet vraagtekens bij het Grote Verhaal waarmee ze opgroeit en zet daar eigen verhalen tegenover."

Zien mensen jouw boek dan als kritiek?
"Mensen vinden dat ik van sommige dingen had moeten afblijven. Kanseltaal bijvoorbeeld en de tale Kanaäns. Mensen zien mij als een ongelovige en daarom moet ik ervan afblijven. Die taal is bedoeld om religieuze ervaringen uitwisselen. Dat doe je in een theologisch boek, niet in een roman. Mensen denken dat ik die taal heb gebruikt om kritiek te leveren. Maar dat is niet zo. Ik vind het juist heel erg mooi het zo te gebruiken. Je kunt moeilijk zo'n refocultuur beschrijven zonder die woorden. Mensen herkennen zich in het boek, zien opeens minder romantische kanten. In je eigen hoofd maak je wat je beleeft altijd mooier. In het boek heb ik niet alleen de mooie kantjes en goede bedoelingen beschreven. Dat kan heel confronterend zijn. Maar ik vind het zelf geen schoppen. Ook al zitten er soms wat 'haakjes' in het boek."

Zie jij de refo-wereld als iets van regels?
"Nee, niet alleen. Iemand zei: 'Je boek roept heimwee op naar een tijd waar ik niet meer naar terug wil'. Dat is precies wat ik heb. Heimwee naar die wereld. Ik zou voor geen goud terug willen, maar het had wel iets. Iets dat fijn was. Dat zit 'm zowel in de familiesfeer als in de godsdienst. Iets veiligs, iets geborgens."

Maar Katelijne voelt zich thuis verloren.
"Ja, dat had ik nodig. Dat past in het thema van het boek. Je hoort er bij, je wordt geboren op het erf van het verbond. Maar ook niet. Als je gelooft, ben je er nog niet. Je moet bij het binnenste kringetje horen. Katelijne wordt op een erf geboren, hoort bij de familie, maar hoort er ook niet bij omdat ze een meisje is en niet meedoet. Maar de momenten met die oma zou ze niet willen missen."

Maar zo'n geloofsbeleving van oma is realiteit. Zo beschrijf jij het.
"Zo'n bekering of een vierschaarervaring? Ja, ik denk dat zij een reden heeft om het te geloven. Dat vind ik niet raar, maar psychologisch verklaarbaar. Zeker als er zoveel boeken zijn waarin staat wat je allemaal moet ervaren. Ik wil zo'n beleving niet aanvallen. Ik denk dat je dat echt kan beleven. Maar voor mij betekent dat niet dat het iets van God is. Ik geloof dat God in de hoofden van mensen zit. Niet in de hemel. Mensen hebben God bedacht en om Hem heen een Groot Verhaal gemaakt."

Dus volgens jou is er helemaal geen God?
"Nee. Het is niet aannemelijk. Ik kan het niet uitsluiten, maar ik hou in ieder geval geen rekening met de mogelijkheid."

En ben je nu gelukkiger? Vindt je je leven zinvoller?
"Ja. Ja. Zo'n God waarmee ik ben opgevoed, daar heb je ook niet zoveel aan. Omdat je nooit weet of je uitverkoren bent. En de kans dat je het op tijd te weten komt, is ook niet zo groot.
Ik vind het fijn vrij te zijn. Veroordeeld tot de vrijheid, zoals de filosoof en schrijver Sartre zegt. Dat past bij mij.
Ik vind het fijn te doen wat ik wil, zonder dat ik een hoger doel moet dienen. Tegelijkertijd ben je altijd maar ten dele vrij. Je hele leven doe je, ook onbewust, dingen die door de mensen om je heen van je verwacht worden."

Katelijne heeft angst voor de wederkomst. Je schrijft daar een indringend stuk over
"Akelig stuk is dat, hè? Ik vond dat ook. Ik lees dat niet graag terug."

Heb jij nooit iets van: 'Misschien...'?
"Nee. De wereld zal heus wel vergaan, maar daar heeft God geen hand in. Nee, ik geloof niet in een wederkomst. Jezus op de wolken, schapen en bokken scheiden."

Het is even stil. "Ik ben blij dat ik dat niet meer hoef te geloven."


 

 

Reacties

Veroordeeld tot vrijheid

Er zijn nog geen reacties geplaatst.