In kerkbladen, en ook in CV. Koers, passeren heel wat theologen - uit zowel heden als verleden - de revue. Geloof is immers niet alléén een zaak van het hart en van de beleving, het is óók van belang om goed door te denken over de aard van de relatie tussen God en mens, en over de inhoud van die relatie: wat geloven we nu precies, en waarom? Er zijn dan namen die je regelmatig tegenkomt: Karl Barth, Rudolf Bultmann, Augustinus, Calvijn - maar wat was nu hun betekenis en hoe heeft de christelijke theologie zich door de eeuwen heen ontwikkeld?
Voor wie een studie theologie te ver voert, maar wel een goed overzicht zou willen krijgen van 2000 jaar christelijke theologie, heeft de Britse theoloog Alister McGrath een uitstekende introductie geschreven,waarvan recent een geheel geactualiseerde en uitgebreide editie is verschenen. Wie dit boek - 700 pagina's - heeft gelezen, is goed ingevoerd in de discussies die de westerse theologie gestempeld hebben en is bekend geraakt met de belangrijke begrippen en theologische thema's. McGrath schrijft helder, veronderstelt geen voorkennis en evenmin kennis van de klassieke talen. Zijn indeling is overzichtelijk. In het eerste deel schetst hij een historisch overzicht van de oude kerkvaders tot aan de 'radical orthodoxy' en niet westerse theologie in de 21e eeuw, waarbij hij meteen de belangrijkste begrippen introduceert. Vervolgens gaat hij dieper in op bronnen en methoden in de theologie (deel 2) en zet hij in grote lijnen een (orthodoxe) christelijke theologie uiteen (deel 3). Het is een tamelijk complete introductie in de theologie, waar we ons inhoudelijk goed in kunnen herkennen. Dat laatste kan prettig zijn, maar ook een nadeel - zeker voor theologische opleidingen, die McGrath met dit boek ook op het oog heeft. McGrath schrijft Christelijke Theologie sterk vanuit zijn eigen, orthodox-evangelicale overtuiging, en dat levert een tamelijk 'onproblematische' introductie op, die niet echt de klem doet voelen van de indringende vragen die sinds de Verlichting aan de theologie gesteld worden. Wie zich daar wél mee wil confronteren, kan nog altijd beter terecht bij Christelijk geloof van H. Berkhof (I914-1995), terecht nog altijd een academisch standaardwerk (eveneens uitgeverij Kok). Berkhof biedt niet zozeer een historisch overzicht en maakt in deze dogmatiek keuzes die de onze niet zijn, maar hij laat je wel echt 'in de keuken' kijken. Bij McGrath ontbreken Nederlandse theologen als Bavinck, Miskotte en Kuitert. Wie juist een vlotte introductie zoekt in de - vooral Nederlandse - theologen van de 19e en 20e eeuw, en niet zozeer in de theologische wetenschap, kan nog altijd het beste terecht bij het handzame Van Kant tot Kuitert, van A. van de Beek (eveneens Kok). (RonaId Westerbeek)
Alister McGrath, Christelijke theologie. Een introductie. Uitgeverij Kok. Kampen 2008, 736 pag.. € 39,90.
Dit artikel is eerder verschenen in CV•Koers, opinieblad voor de christen vandaag. Zie ook: www.cvkoers.nl en www.tjerkdereus.nl.
©CV•Koers/Tjerk de Reus.
