Augustinus (354-430) is net als Thomas a Kempis een grote held uit de christelijke geloofstraditie. Dat kerken en gelovigen vandaag er goed aan doen bij die bronnen te rade te gaan, hoeft geen betoog. Gelukkig is er veel voorhanden van Augustinus: een reeks prachtige prekenbundels is de afgelopen jaren verschenen (bij de uitgeverijen Ambo en Damon), die een blik mogelijk maken in het hart van de grote kerkvader.

Bovendien verschijnen er tal van boeken en studies over aspecten van het werk van Augustinus. Maar hoe behoud je als 'gewonè lezer het overzicht? Klaas van der Zwaag, kerkredacteur bij het Reformatorisch Dagblad, heeft in een behoefte voorzien met zijn jongste pennenvrucht: Augustinus - de kerkvader van het Westen. lijn leven, werk en invloed. Het is een raszuiver overzichtswerk, dat niet alleen overzicht, maar ook veel inzicht biedt. Van der Zwaag behandelt achtereenvolgens Augustinus' jeugd, zijn periode in Carthago, zijn bekering, zijn werk als bisschop, zijn strijd tegen het pelagianisme en zijn werk als herder en leraar van de kerk.

In een groot thematisch hoofdstuk komt een reeks interessante gezichtspunten ter sprake: de verhouding tussen verlost-zijn en zondaar-zijn, Augustinus' waardering van wetenschap en wijsheid, de betekenis van het huwelijk, Augustinus en het jodendom, zijn visie op de kerk, enzovoort. Het boek sluit af met een beschrijving van het theologische beroep dat zowel de Reformatie als Rome doet op de erfenis van Augustinus. In dit licht is een uitspraak van Oepke Noordmans van belang, die Van der Zwaag niet voor niets als motto voor in zijn boek heeft geplaatst: 'Augustinus is de schakel, die katholieken en protestanten op natuurlijke, ongedwongen wijze verbindt.

De overtuiging die Van der Zwaag aanzette tot het schrijven van zijn boek, verwoordt hij in de slotregels van het laatste hoofdstuk: "De tijden zijn weliswaar na zoveel eeuwen anders, maar als het gaat om de boodschap van heil en verlossing, van zin en vervulling van het menselijke leven, zijn deze teksten nog steeds een goudmijn om te lezen. Augustinus is een klassieke én moderne kerkvader, omdat hij de vragen van de zin van het leven, de geestelijke omgang met God en Christus en de vragen van het kwaad en het lijden in alle diepte en emotionaliteit aan de orde gesteld heeft:' Deze goudmijn heeft Van der Zwaag niet alleen ter zake kundig geëxploreerd, maar ook begrijpelijk gemaakt voor geïnteresseerde lezers van allerlei slag.

K. van der Zwaag: Augustinus, de kerkvader van het Westen - lijn leven, werk en invloed, Uitgeverij Groen, Heerenveen 2008, 384 pag., €24,50.

Dit artikel is eerder verschenen in CV•Koers, opinieblad voor de christen vandaag. Zie ook: www.cvkoers.nl en www.tjerkdereus.nl.  
©CV•Koers/Tjerk de Reus.