In het boek De wereld van Sofie staat een stuk over Nietzsche. Je kunt het hier lezen.

Nietzsche en zijn invloed op de twintigste eeuw’We gaan het over onze eigen eeuw hebben.’
’Is er toen iets van filosofische betekenis gebeurd?’
’Een heleboel, zoveel dat je alle kanten op kunt. We zullen eerst iets zeggen over een belangrijke stroming, en dat is het existentialisme. Dat is een verzamelnaam voor diverse filosofische stromingen die uitgaan van de existentiële situatie van de mens. We hebben het vaak over de existentiefilosofie van de twintigste eeuw. Veel van die existentiefilosofen - of existentialisten - baseerden zich op Kierkegaard, maar ook op Hegel en Marx.’
’Ik begrijp het.’
’Een andere belangrijke filosoof die grote invloed had in de twintigste eeuw, was de Duitser Friedrich Nietzsche, die leefde van 1844 tot 1900. Ook Nietzsche reageerde op de filosofie van Hegel en het Duitse historisme. Tegenover een bloedeloze interesse voor de geschiedenis en dat wat hij de christelijke ”slavenmoraal” noemde, zette hij het leven zelf. Hij wilde een ”herwaardering van alle waarden”, zodat de levenswil van de sterken niet zou worden belemmerd door de zwakken. Volgens Nietzsche hadden het christendom en de filosofische traditie zich afgewend van de echte wereld en zich gericht op de ”hemel” of de ”ideeënwereld”. Maar dat wat werd beschouwd als de ”eigenlijke” wereld, was in werkelijkheid een schijnwereld. ”Wees trouw aan de aarde,” zei hij. ”Luister niet naar mensen die bovenaardse hoop verkondigen”.’
’Zo..!’
’De Duitse existentiefilosoof Martin Heidegger was door Kierkegaard en Nietzsche beïnvloed. Maar wij zullen ons concentreren op de Franse existentialist Jean Paul Sartre, die leefde van 1905 tot 1980. Hij was de meest toonaangevende existentialist - in ieder geval voor het grote publiek. Hij ontwikkelde zijn existentialisme vooral in de jaren veertig, vlak na de oorlog. Later sloot hij zich aan bij de marxistische beweging in Frankrijk, maar hij werd nooit lid van een partij.’
’Moesten we daarom afspreken in een Frans café?’
’Dat was niet helemaal toevallig, nee. Sartre was zelf ook een enthousiaste cafébezoeker. In cafés als dit had hij afspraakjes met zijn levensgezellin Simone de Beauvoir. Zij was ook een existentiefilosoof.’
’Een vrouwelijke filosoof?’
’Dat klopt.’
’Ik vind het een hele opluchting dat de mensheid eindelijk beschaafd begint te worden.’
’Hoewel onze tijd ook een tijd van vele zorgen is.’
’Je zou over het existentialisme vertellen.’
’Sartre zei: ”Existentialisme is humanisme”. Daarmee bedoelde hij dat de existentialisten alleen uitgaan van de mens zelf. We moeten daar misschien wel bij vertellen dat het hier gaat om een humanisme met een veel somberder visie op de mensheid dan het humanisme dat we in de renaissance tegenkwamen.’
’Waarom?’
’Kierkegaard en enkele existentiefilosofen in onze eeuw waren christenen. Maar Sartre behoort tot wat we een atheïstisch existentialisme kunnen noemen, je kunt zijn filosofie zien als een genadeloze analyse van de situatie van de mens wanneer ”God dood is”. De uitdrukking ”God is dood” stamt van Nietzsche.’
’Ga door!’
(…)
’Hoewel Sartre beweert dat het bestaan geen ingebouwde zin heeft, betekent dat niet dat hij dat niet zou willen. Hij is niet wat we een ”nihilist” noemen.’
’Wat is dat?’
’Dat is iemand die denkt dat niets iets betekent en dat alles is toegestaan. Sartre was van mening dat het leven een zin moet hebben. Dat is een gebiedende wijs. Maar we moeten zelf zin aan ons eigen leven geven. Existeren betekent je eigen bestaan scheppen.’

Uit: Jostein Gaarder: De wereld van Sofie. Roman over de geschiedenis van de filosofie. Zp, zj. (Oorspronkelijke uitgave in het Noors, Oslo 1991)