Geen deel uit een serie, maar wel historisch (in tweeërlei opzicht trouwens) is "Levende bezems" van de Duitse schrijfster Lisa Tetzner. Het verscheen namelijk al in 1940, beleefde ook in Nederland veel drukken en is nu in een nieuwe herziene uitgave wat taalgebruik, illustraties en vormgeving betreft, voor het hedendaagse publiek beschikbaar. Evenzeer historisch is het boek omdat het gaat over Zwitserse jongetjes uit de negentiende eeuw. De gegevens zijn ontleend aan een document dat de schrijfster bij toeval ontdekte en dat door haar sociale belangstelling een diepe indruk op haar maakte. 

Het gaat over jongetjes tussen de 9 en de 14 jaar die in het Zwitserse Tessino geronseld worden om als schoorsteenvegershulpje te gaan werken in Milaan. Ze moeten zelf de schoorsteen in klimmen; vandaar hun naam "levende bezems". Hun ouders, die meestal in armoedige omstandigheden verk eren, ontvangen een karige vergoeding en de kinderen krijgen weinig en slecht te eten, omdat dat goedkoop voor de bazen is, maar ook omdat ze zo niet te dik worden voor de nauwe schoorstenen. 

Hoofdpersoon van het boek is "levende bezem" Giorgio, een dapper knaapje dat meegaat met de misdadige oplichter "de man-met-het-litteken", vernederd, getreiterd, vals beschuldigd en bestolen wordt, maar mede dankzij kameraadschap en trouw boven de omstandigheden uit groeit. Totdat een predikant uit Lugano hem en een paar vrienden uit de problemen redt en hun een goede toekomst belooft. 

Ook na jaren nog steeds een aangrijpend boek vol kostelijke ontroerende scènes, grootse natuurbeschrijvingen en een duidelijke moraal. Maar die zou te danken zijn aan Lisa's echtgenoot, de maatschappelijk zeer betrokken Kurt Held, die het boek zou hebben afgemaakt. Wie weet? 
Er valt enig sfeerverschil te proeven. 

N.a.v. "Levende bezems", door Lisa Tetzner; vert. Annie Winkler-Vonk, bew. Suzanne Braam; uitg. Ploegsma, Amsterdam, 2003; ISBN 90 216 1875 3; 384 blz.