Yord
Yord
Yord Literatuur
Boekverslag maken? Informatie nodig voor je literatuurdossier? Yord biedt alles wat je wil weten over literatuur. Talloze recensies, informatie over dichters, schrijvers, poëzie en proza. Zoek op auteur of in een van de dossiers.
 
 
 
Zoeken op auteur
 
Dossiers
 
 
 
arrowYord literatuur
Literair lexicon

Literaire teksten

Links

Zoeken
Literatuur inzicht
 

Redacteur: Drs. P. Eikelboom

Het psychische leed van Marius van de Guchte

Marius van de Guchte wordt door dwanggedachten en -handelingen gekweld. Zijn bijbellezen, kerkgang en bezoek van de jeugdvereniging worden daardoor tot een angstige en uitputtende kwelling. Hij is opgegroeid als enig kind van de al wat oudere Rinus en Ina. Hij heeft altijd de wereld als onveilig ervaren en werd op school getreiterd. Meester Witteveen verscherpte zijn probleem door hem cynisch aan te sporen om niet in een hoekje te blijven staan maar naar zijn vrienden te gaan. 

Verkoper
Marius heeft inmiddels een baan gevonden als verkoper in de witgoedwinkel van oom Willem Zuidam. Oom Willem is tevreden over zijn neef, die ondanks zijn angsten veel verkoopt. Intussen voelt hij aan dat er iets niet goed gaat met Marius. Dit wordt bevestigd, als meester Witteveen de winkel binnenkomt en Marius decompenseert. 's Avonds hoort oom Willem hoe Ina en Rinus hun zoon in een verwarde toestand hebben laten vertrekken. 

Hij ontdekt zijn neef op een brug en weet hem in een worsteling te weerhouden van een suïcidepoging. Marius wordt opgenomen op een psychiatrische afdeling. Een bezoek door zijn ouders en oom Willem loopt uit de hand, omdat Marius overvallen wordt door een angstige achterdocht dat zijn werkgever wist dat hij het werk niet aankon en dat het fout zou gaan. Op de laatste bladzijden wordt beschreven hoe Marius na deze crisis rust vindt in Psalm 88. 

Vijandsbeeld
Ik heb het boek "Er niet meer zijn", geschreven door Trudi Blom, met gemengde gevoelens gelezen. Op de achterflap wordt het aangeduid als ,,een realistisch, beklemmend verhaal over het ondraaglijke leed van een jongeman". Daar zijn verschillende kanttekeningen bij te plaatsen. In de eerste plaats wordt gesuggereerd dat de dominante moeder en mopperige, afwezige vader een belangrijke rol spelen bij het vatbaar maken voor de beschreven psychiatrische stoornis. Hier moeten we bijzonder voorzichtig mee zijn, omdat de werkelijkheid complexer is. Erfelijke aanleg kan bijvoorbeeld van fundamentele betekenis zijn bij het ontstaan van psychiatrische stoornissen. 

Ten tweede wordt op een negatieve manier over hulpverleners geschreven. De psychiater wordt neergezet als een man met een uitgestreken gezicht die vaststelt dat Marius ,,tot overmaat van ramp nog van zo'n hopeloos zware kerk" lid is ook. De psychologe lijkt haar taak volbracht te hebben als ze aan Marius ,,een negatieve toestemming" heeft ontlokt om bezoek te ontvangen. Het is jammer dat er op deze manier meegewerkt wordt aan het in stand houden van een vijandsbeeld ten opzichte van niet-christelijke psychiaters en dat hulpverleners gediskwalificeerd worden. 

Bombastisch
De derde kanttekening is dat het verloop van het verhaal soms wat te fantastisch is. Als het geschetste psychiatrische beeld klopt, is het nauwelijks mogelijk dat Marius zo'n goede verkoper is. Daar is zijn angst te groot voor. Het is daarnaast wat te toevallig dat oom Willem hem op de brug ontdekt en dat juist ook nog de politie langskomt. Ten slotte is het niet geloofwaardig dat Marius uitgerekend direct na een hevige ontregeling na het bezoek van zijn ouders en oom Willem troost en rust ervaart uit Psalm 88 en daarbij even vrij lijkt te zijn van zijn dwang en angst. De Heere kan wonderen doen, maar ik heb dat op deze manier niet ontmoet. 

Het boek is vlot leesbaar. De schrijfster heeft echter waarschijnlijk te hoog gegrepen en doet zo onvoldoende recht aan de beschreven problemen. Het taalgebruik is soms bombastisch (,,op deze verschrikkelijkste aller avonden"). Het is wellicht verleidelijk boeken over psychische problematiek te schrijven en uit te geven, maar het is wel van belang om daarbij kritisch en nuchter te zijn. 

N.a.v. "Er niet meer zijn", door Trudi Blom; uitg. De Banier, Utrecht, 1996; 128 blz.