Ons land wordt in de literatuur herhaaldelijk als kil en bekrompen ervaren, waarbij het calvinisme al vlug als ,,veroorzaker" of op zijn minst als ,,instandhouder" wordt gezien. Ook de hoofdpersoon van de novelle "De libanonceder" associeert calvinisme met kilheid. 

Ze is de zestienjarige dochter van een Franse moeder en een Nederlandse (Friese) vader en wordt, na het overlijden van haar moeder, tussen beide culturen heen en weer geslingerd. Hoewel haar vader haar dwingt om in Nederland te blijven, neemt ze elke gelegenheid waar om te vluchten naar het land van haar dromen, Frankrijk. Ooms en tantes omringen haar daar met alle liefde. Haar vader is dominee en zijn overmatig plichtsgevoel, dat de liefde verstikt, en z'n eis dat zij zich ,,overeenkomstig haar status als domineesdochter" moet gedragen, veroorzaken dat zij zich als een vogel in een kooi voelt. Toch wint het Nederlandse plichtsgevoel het een korte tijd van het Franse vrijheidsideaal. Ze besluit terug te keren naar Nederland om eindexamen te kunnen doen. 

Schrijfster
Schrijfster van dit debuut is Annetje Hoogenboom, pseudoniem van Anne M. E. Langhout Chabloz. Zij is tevens de oprichtster van de Philibert Gueneau de Montbeillard, een stichting die zich vooral op het gebied van de groeidiagnostiek verdienstelijk maakt. Het belangrijkste doel van de stichting is het voorkomen van het onnodig toedienen van groeibeïnvloedende hormonen aan kinderen bij wie men groeiproblemen veronderstelt. De opbrengst van dit boek komt aan deze stichting ten goede. 

De novelle bevat autobiografische elementen. Het verhaal speelt zich af in Noord-Frankrijk en in de omgeving van Heusden, Brakel, Waalwijk en Bennekom, waar de auteur zelf is opgegroeid. De vraag van haar vader om te wachten met publiceren tot ná zijn sterven, heeft ze gehonoreerd en nu zijn nog drie delen in aantocht: "De Glazen Hut", "In naam der Koningin" en "De Meetmobiel". 

Thematiek
Het centrale thema van "De libanonceder" is het cultuurconflict waarin de hoofdpersoon zich bevindt. Door middel van enkele citaten schets ik de beschreven thuissituatie in Nederland, een Friese pastorie en de situatie in Frankrijk, bij haar tantes en oom:
In de Friese pastorie: - ,,muffe lucht van kerkvaders". (13). - ,,vergeet niet dat je de dochter van een dominee bent!" (35). - ,,met broeierig brein wordt het leven in de pastorie gevolgd". (37). - ,,dat kille land". (41). - ,,geladen stiltes, ,,bonkige" zwijgzaamheid, mompelend groeten". (42). - ,,het kille calvinisme". (121). 

In Frankrijk: - ,,hartelijkheid, luidruchtig begroeten". (60). - ,,gastvrijheid, kookkunst". (60). - ,,ontspannen sfeer". (79). - ,,hartelijkheid en welopgevoedheid van de Franse hugenoten". (78). 

Structuur
De novelle bestaat uit drie delen, getiteld: "De vlucht", "De verborgen bron" en "De terugkeer". De opbouw van de novelle is cyclisch; de tekst eindigt waar hij begon: terug in Nederland na een langdurig verblijf in Frankrijk. Door middel van een flash-back krijgt de lezer de informatie over Annes komst en verblijf in Frankrijk en haar beslissing om terug te gaan. 

Ik heb "De libanonceder" met plezier gelezen. De eigenzinnigheid van de hoofdpersoon in haar pogen haar eigen weg uit te stippelen geeft blijk van een originele aanpak van de schrijfster. Ook de cyclische vorm van de novelle kan ik waarderen. De novelle-vorm beheerst de schrijfster goed; de hoofdpersoon wordt direct getoond op een kritiek moment en de persoon wordt in dat ene conflict eigenlijk zonder karakterontwikkeling beschreven. 

Nadelig aan de novelle-vorm vind ik de weinig uitgediepte typering van de hoofdpersoon. Anne blijft een beetje statisch; een wat dromerig meisje, dat dan weer heel filosofisch opmerkt: ,,Wat doen die mensen toch moeilijk over mijn toekomst. Als ze even zouden nadenken zouden ze inzien dat toekomst gelijk staat aan illusie (...)". Om dan weer ineens te shockeren met een platvloerse opmerking over de hel. 

Karikatuur
Dit is eigenlijk ook zo met de bijna karikaturale afbeelding van de kille, calvinistische sfeer in Holland en de bijna paradijselijke omgeving in Frankrijk. Gelukkig nuanceert de schrijfster dit zelf enigszins door bijvoorbeeld haar vader ook van een ,,ongewoon zachte kant" te laten zien na het spelen van een Mozart-sonate op de vleugel en aan het eind van de roman, als hij verlangend uitkijkt naar haar terugkomst. 

Misschien zijn mijn bezwaren debet aan de gekozen novelle-vorm, die nu eenmaal weing uitdieping laat zien. Toch bleef ik met wat vragen zitten, onder andere over het kille, calvinistische Holland. Maar misschien worden die opgelost in de volgende delen. Ik vind "De libanonceder" geschikt voor een zeer breed publiek. 

N.a.v. "De libanonceder", door Annetje Hoogenboom; 136 blz. Dit boek, geschreven door Annetje Hoogenboom, is een uitgave in eigen beheer van de Stichting Philibert Gueneau de Montbeillard te Nijmegen, waar het telefonisch kan worden besteld: 024-3566228.