Yord
Yord
Yord Literatuur
Boekverslag maken? Informatie nodig voor je literatuurdossier? Yord biedt alles wat je wil weten over literatuur. Talloze recensies, informatie over dichters, schrijvers, poëzie en proza. Zoek op auteur of in een van de dossiers.
 
 
 
Zoeken op auteur
 
Dossiers
 
 
 
arrowYord literatuur
Literair lexicon

Literaire teksten

Links

Zoeken
Literatuur inzicht
 

Redacteur: Jeannette Donkersteeg

Toon Tellegen schrijft nonsens van niveau

Nonsens is nonsens, maar soms kan nonsens ook humoristisch, vermakelijk of zelfs diepzinnig zijn. De dierenverhalen van Toon Tellegen zijn daarvan een voorbeeld. Als schrijver van literaire jeugdboeken, gedichten en verhalen in NRC Handelsblad heeft Tellegen inmiddels de nodige prijzen en bekroningen in de wacht gesleept. In "Brieven aan niemand anders" bewijst hij opnieuw talent te hebben. 

"Brieven aan iemand anders" is een boek vol correspondentie. De slak schrijft aan de olifant, de mammoet schrijft aan de holenleeuw, de eekhoorn schrijft aan de mier. De olifant schrijft aan de bomen: ,,Bomen, Ik ben nu uit jullie allemaal wel eens gevallen en uit sommige van jullie wel tien keer. Ik ben helemaal blauw en langzamerhand ook één grote buil. Als iemand zou zeggen: ,,Dag blauwe buil met slurf en oren", dan zou ik omkijken en knikken. Als ik nog knikken kon. Zijn jullie ook niet wanhopig? Trouwens, zouden jullie eigenlijk niet eens uit mij kunnen vallen? Zou dat niet eerlijk zijn? De olifant". 

Originaliteit
Tellegens verhalen zijn in alle opzichten anders dan andere. Hij hanteert oorspronkelijk taalgebruik en zijn dieren bezitten niet de gebruikelijke eigenschappen. De mier is niet ijverig, de vos is niet sluw. Wel kennen ze de leefgewoonten die bij hen horen: de mier is verzot op zoetigheid, de beer droomt van honing. Een moralistische strekking ontbreekt. 

Lezers die het werk van A. A. Milne ("Winnie the Pooh") en Kenneth Grahame ("The Wind in the Willows") kennen, zullen daar voortdurend aan herinnerd worden. Ook de mooie illustraties van Mance Post in "Brieven aan niemand anders" doen denken aan die in de Engelse klassiekers. 

Wat mij betreft winnen Milne en Grahame het echter nog wel van Tellegen. Zij stopten in hun verhalen vaker een doordenkertje of een "clou". Tellegen doet dat niet, beoogt dat overigens ook niet. Hij schrijft 'slechts' mooi proza, dat vaak poëtisch aandoet en uitblinkt in originaliteit. 

Aandoenlijk
Op de een of andere manier roepen de verhalen soms toch een emotie op. Doet het ene verhaal je glimlachen, het andere is juist weer heel aandoenlijk, zoals de geschiedenis van de bladluis die in een huisje onder de rozenstruik woonde en zich schaamde. ,,Hij wist niet waarvoor, maar hij schaamde zich altijd, zo lang hij zich kon herinneren. 's Ochtends als hij wakker werd bloosde hij als hij eraan dacht dat hij het was, die daar in bed lag. En als hij uit bed stapte, zei hij: Het spijt me". 

Ook aandoenlijk en tegelijk komisch is het verhaal van de eenzame pinguin of dat van de eekhoorn die plotseling zo'n medelijden met zijn tafel kreeg: ,,Eigenlijk denk ik nooit aan hem, dacht de eekhoorn. Ik zeg nooit iets tegen hem, neem hem nooit mee op reis, vier zijn verjaardag nooit, geef hem nooit iets cadeau, vraag nooit wat hij lekker vindt. Hij staat hier maar". Hij besluit de tafel een briefje te schrijven: ,,Beste tafel, Kan ik iets voor je doen?". Na een kleine windhoos, waarbij de tafel omver gaat, blijkt deze terug te hebben geschreven: ,,Beste eekhoorn, Dat was geen vallen, hoor, dat was dansen. Voor jou. Omdat je aan me hebt gedacht. Meer hoef je niet te doen. Je beste tafel". 

N.a.v. "Brieven aan niemand anders", door Toon Tellegen, met tekeningen van Mance Post; uitg. Querido, Amsterdam/
Antwerpen, 1996: ISBN 90 214 8365 3; 86 blz..