Is wat in 1909 een ,,heerlijk kinderboek" werd genoemd ("De Bode"), nu nóg leuk voor kinderen? Het antwoord op die vraag verschilt ongetwijfeld per kind en per boek. Als het nu herdrukte "Jongensdagen" van Theo Thijssen het als kinderboek niet meer doet, mag het toch ten minste wel een ,,heerlijk jeugdboek" genoemd worden. 

Alleen al de nostalgische omslag is hartverwarmend. Jan Sluijters, de later beroemd geworden kunstenaar, tekende de prent en ook de illustraties in het boek. De huidige uitgever heeft aan het eind bovendien vier pentekeningen opgenomen, die niet eerder werden gepubliceerd. In het Theo Thijssen Museum te Amsterdam loopt tot eind juni een tentoonstelling over Thijssen en Sluijters, die speciaal aan "Jongensdagen" is gewijd. 

"Jongensdagen" is het enige kinderboek van Theo Thijssen, hoewel zijn andere boeken wel altijd óver kinderen gingen. Toen het in 1909 bij Van Dishoeck verschenen was, schreef Nienke van Hichtum: ,,(...) alles is zóó goed getypeerd, als bij ons nog nooit in eenig kinderboek geschiedde". 

Tot en met 1948 kwamen er zeven drukken uit. Daarna verscheen het in 1979 rond de honderdste geboortedag van de auteur- nog een keer, zij het in beperkte oplage. De nieuwe uitgave is van Bas Lubberhuizen. De spelling is aangepast en er werd een verantwoording over de ontstaansgeschiedenis aan toegevoegd. 

Verbeeldingskracht
Hoofdpersonen zijn de broertjes Ko en Henk en hun vriend Ay. Ko en Ay zitten in de hoogste klas van de lagere school. Henk is iets jonger. De vader van Ko en Henk is gestorven. Hun moeder heeft (net als de moeder van Thijssen, die overigens ook weduwe was) een kleine kruidenierswinkel aan een van de Amsterdamse grachten. Het verhaal kabbelt rustig voort en is toch geen moment saai. 
Het kent geen climax, of het moet het moment zijn waarop moeder van de keldertrap gevallen is, zodat ze op bed komt te liggen en Ko voor de winkel moet zorgen. In feite beschrijft Thijssen ,,niets dan jongensdagen", zoals een recensente het aan het begin van deze eeuw zei, maar dan wel vol sfeer en verbeeldingskracht. 

Jan Ligthart gaf ook een rake typering, toen hij schreef: ,,'t Is een heel gewoon leventje van een paar schooljongens uit de kleine burgerstand gedurende een week vacantie. Een leventje van boodschappenlopen, moeder-helpen-in-de-winkel, met-vrindjes-gaan-zwemmen, en zo meer. Een leventje zoals het dagelijks onder onze ogen voorkomt. Maar wie ziet het, en wie tekent het zo, dat het interessant wordt?" 

Tot verbazing van de socialistische Thijssen beval Ligthart het boek overigens ook voor de christelijke school aan: ,,Dit boek is niet christelijk van taal, maar wel christelijk van wezen. (...) Welnu, zo waar als Jezus in onze maatschappij leeft en wij al dat goede aan Hem te danken hebben, zo stellig durf ik dit boek een christelijk boek te noemen. Het christendom lééft er in". 

Voor kinderen van nu zijn sommige concrete gebeurtenissen uit dit boek niet meer herkenbaar (maar daardoor wellicht te meer interessant?). Boodschappen lopen, zwemmen in het "kosteloze" zwembad, je pet voor iemand afnemen, dat doen ze niet meer. 
Andere voorvallen, zoals een vechtpartij met andere jongens, een beetje opscheppen, verveling op een regenachtige middag, opgaan in een oerspannend boek, zorgen om een zieke moeder zijn echter in alle tijden zo herkenbaar dat "Jongensdagen" uiteindelijk toch een tijdloos boek is. Daarom kunnen kinderen vanaf een jaar of twaalf er een kleine eeuw na publicatie nog van genieten. 

Uit de verantwoording blijkt dat "Jongensdagen" geboren werd, nadat Thijssen, die veel kritiek op bestaande kinderboeken had, uitgedaagd werd zelf maar eens te laten zien hoe het moest. Hij is daarin geslaagd. 

N.a.v. "Jongensdagen", door Theo Thijssen; 9e druk; uitg. Bas Lubberhuizen, Amsterdam, 1996; ISBN 90 73978 63 7; 144 blz.