Het is onder meer vanwege een ,,knappe compositie" en ,,schitterende poëtische beschrijvingen" dat uitgeverij Manteau de nieuwste roman van Noud Bles, "Bevrijdingsvuur", aanprijst. Beide elementen kom je al lezend inderdaad tegen. Maar er is meer te zeggen over het wonderlijke dubbelverhaal van een vader en een zoon, die kampen met een moreel dilemma: hoe te handelen in een onrechtvaardige tijd?
Aan de rand van Vinkeveen ligt een woonboot met de naam "Hiernamaals". De bevolking laat de bewoonster van de boot links liggen. Haar vader was fout in de oorlog en liet zijn dochtertje Ellena veelvuldig met Duitse soldaten fotograferen. Nu wordt ze nu gemeden alsof ze een besmettelijke ziekte heeft. Als Benno Goedhart jr. terugkeert naar zijn geboorteplaats, laat hij zich er echter niet van weerhouden de loopplank op te gaan.
Geloof
Op de boot worstelen Ellena en Benno met de Golfoorlog, die op dat moment uitbreekt. Dag en nacht zijn ze aan de televisie gekluisterd om de ontwikkeling te volgen. Intussen worstelt Benno ook met de houding van zijn vader, die in oorlogstijd ambtenaar van de burgerlijke stand was geworden in Vinkeveen. De eerste wijziging die hij moest aanbrengen, was de geboorte van een dochter van de grootste plaatselijke moffenvriend: Ellena. De laatste mutatie in oorlogstijd is de geboorte van zijn eigen zoon Benno.
Het einde van de oorlog in Vinkeveen loopt als een rode draad door het boek. Daardoorheen speelt de geschiedenis van Benno en Ellena, bijna vijftig jaar later. De compositie is inderdaad knap. Meer dan eens verweeft de schrijver op een onverwacht moment de twee draden met elkaar.
Soms moet je de schrijver tegenspreken. Bijvoorbeeld als je op pagina 31 leest: ,,Het geloof helpt de mensen, in die overtuiging was zij opgegroeid, maar tijdens dat laatste bezettingsjaar werd niemand meer geholpen door zijn of haar geloof". En op pagina 96: ,,Volgens zijn geloof mocht die boer geen onwaarheid spreken. Geloof bracht in de oorlog niemand een steek verder". Er zijn gelukkig ándere getuigenissen uit die tijd.
Televisie
Meer dan eens is gezegd dat wie een avondje televisie kijkt, ziet hoe alle geboden van Gods heilige wet worden overtreden. Een avondje lezen levert soms een vergelijkbare situatie op. Wie wil weten hoe "Bevrijdingsvuur" afloopt, wordt niet alleen geconfronteerd met het ijdel gebruik van Gods Naam, maar ook met dronkenschap, liederlijk taalgebruik en overspel.
We moeten de wereld niet mooier voorstellen dan ze is. Maar het is goed voorstelbaar dat iemand die voor z'n ontspanning een boek wil lezen, uitkijkt naar een roman waaruit een andere sfeer spreekt dan die in "Bevrijdingsvuur".
N.a.v. "Bevrijdingsvuur", door Noud Bles; uitg. Manteau, Antwerpen, 1994; 195 blz.