Een man die zijn gezin verlaat, een vrouw die de eenzaamheid niet accepteert, een secretaresse die te veel voor haar directeur betekent, een jongen die zijn ouders verloor, een echtgenote die haar miskraam niet verwerkt: in haar nieuwste boek, een verhalenbundel, beschrijft Joke Verweerd gevoelens van mensen.
De waarde van "De ijsbreker en andere verhalen" ligt in het luisteren naar mensen, door het leven in moeilijke situaties terechtgekomen. Haar invoelingsvermogen is groot en daarom beschrijft Joke Verweerd emoties van verwarring, van opstand, van teleurstelling, van tweestrijd heel herkenbaar. De lezer krijgt hierdoor inzicht in relaties tussen mensen, waarbij de verhalen waarin de weg naar een leefbare toekomst heel voorzichtig geschetst wordt, de sterkste zijn. In "Niet tevergeefs" zoekt een vader zijn achttienjarige dochter Meike, een maand geleden weggelopen. In de trein stelt hij zich de vraag of liefde de grondslag van zijn opvoeding was. Meike wordt niet gevonden, maar het broodje gezond dat een medereiziger voor een junk koopt, verlicht een moment de last. Explicieter is de boodschap in "Le Pavillon": "De koepel is de goede God (...). Wij zien Hem niet altijd, maar Hij ziet ons wel" (pag. 134).
Er zijn in deze bundel verhalen, voor het overgrote deel niet eerder gepubliceerd, passages waarin de gevoelens mooi verwoord zijn. In het titelverhaal: "De koude wind waaide zijn hoofd leeg, alle ongeregeldheid zakte eruit weg". In het verhaal "Naar Holland": "Het is alsof haar blik van elastiek is, dat met de afstand verder en verder wordt uitgerekt". Daartegenover staan nogal wat zinnen die aan slappe koffie doen denken. "Het water van Maarten" begint met "1951. Amsterdam. Een smalle straat in De Pijp. Regen als pijpenstelen - hoe kan het anders hier!" Als in een ander verhaal de hoofdpersoon naar recreërende kanoërs kijkt, denkt ze: "Wat zijn mensen toch verschillend! De één lacht om een nat pak, de andere vloekt als een ketellapper om een paar spetters". Dergelijke zwartwitopmerkingen doen afbreuk aan het schrijverschap van Joke Verweerd.
Confrontatie
De opbouw van deze verhalen zou minder geconstrueerd moeten zijn. De lezer wordt te weinig meegenomen door gebeurtenissen of gevoelens, en is getuige van de wending die de schrijver bedacht heeft, waardoor de verhalen te weinig geschreven en te veel gemaakt zijn. Deze kunstmatigheid komt tot uiting in een treinongeluk op de eerste sterfdag van Jaspers ouders, in de ontmoeting met een mongooltje terwijl het kind dat Jonne verwachtte ook het syndroom van Down had, in het ongeluk bij directeur Tjerk thuis als zijn secretaresse van hem gaat houden. De herkenbare problematiek en de confrontatie van mensen met zichzelf maken "De ijsbreker" tot meer dan een bundel oppervlakkige verhalen.
N.a.v. "De ijsbreker en andere verhalen", door Joke Verweerd; uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 1998; ISBN 90 239 1655 7; 142 blz.