Wie zich als een eenling handhaaft in een gemeenschap die zich volledig tegen hem of haar keert, is een sterke persoonlijkheid. En als dan bovendien de overtuiging van die persoon hem of haar zelfs de eigen man, inkomsten, bezit en alle vrienden kost, vraagt dit bovenmenselijke krachten. Zo'n persoonlijkheid is Pearl Eddy, de vrouwelijke hoofdpersoon uit Thomas Eidsons vertaalde boek "Kinderen van één Vader". 

Ondanks dat de hele gemeenschap zich tegen haar keert en alle kansen om haar situatie draaglijk te maken afgebroken worden, blijft ze bij haar overtuiging als quakervrouw: "algemene verdraagzaamheid, onderlinge vriendschap en liefde, absolute gelijkheid van elk mens en bovendien een sterke afkeuring van elk gebruik van geweld". 

De schrijver Thomas Eidson groeide op in South West Kansas en is met sterke persoonlijkheden vertrouwd. Volgens eigen zeggen stamt hij af van "uitgesproken persoonlijkheden en hardnekkige volhouders" en bovendien fascinerende vertellers. Zijn eigen ouders verbouwden tot de crisisjaren van de jaren dertig graan en werden toen door de slechte economische situatie gedwongen om naar het zuiden van Californië te verhuizen. Zelf is hij nu directeur van een van de grootste public relationsbedrijven van de wereld. Beide aspecten van hardnekkig volhouden en verhalen vertellen heeft hij in deze fascinerende roman geïntegreerd. 

Schoonmoeder
Het drama voltrekt zich al op de eerste pagina van de roman, als de hoofdpersoon Pearl samen met haar zonen haar man Matthew begraaft. Zij zal het nu alleen moeten redden. Haar geloofsgenoten van het Genootschap van Vrienden (een andere naam voor Quakers) wonen 80 kilometer verderop. Haar man heeft grote schulden nagelaten. Bovendien is ze als gevolg van een ziekte blind. De gemeenschap duldt haar als andersdenkende maar nauwelijks. Haar schoonmoeder is het enig overgebleven familielid, maar is haar uiterst vijandig gezind. Haar geloof en haar vaste voornemen om haar kinderen zelf op te voeden, houden haar op de been. 

Dan komt de proef op de som; een neger (Profeet) schuilt in haar huis als hij vanwege een roofoverval door enkele dorpsgenoten achtervolgd wordt. Zij neemt hem onvoorwaardelijk in bescherming, hoewel hij in haar een uitstekend slachtoffer ziet om alsnog een leuk geldbedrag vast te krijgen. Hij is een "omlaag gevallen" bokser die op alle mogelijke manieren aan geld wil komen om terug te gaan naar Montessori, om zich daar alsnog te gaan bewijzen. 

Pearls positie wordt totaal onhoudbaar als ze zich ook nog het lot van een rondzwervende Japanse familie aantrekt en die onderdak verleent. De hele bekrompen gemeenschap keert zich nu openlijk tegen haar en bedreigt haar niet alleen, maar mishandelt ook haar zonen en zet de hele gemeenschap tegen haar op. Alle vrienden verlaten haar nu onder druk van de openbare opinie en haar inkomen valt totaal weg. De menigte is hier niet alleen tevreden mee; de gemeenschap moet gezuiverd worden van dit gezwel. Tijdens de climax van geweld overwint ten slotte het goede. 

Gods wil
Hoewel het zwaar aangezette drama al vlug een onwerkelijke indruk kan maken, zijn het in deze roman niet de uiterlijke omstandigheden die fascin eren. De innerlijke ontwikkeling van de personen in deze roman vind ik het meest aangrijpend. Pearl is zo'n sterke vrouw die onwillekeurig indruk maakt. Zij is in principe een vreselijke zwart-witdenker, iemand die nooit relativeert, maar voor alles haar mening vasthoudt. Haar man moest haar dan ook volgen. Zelf beseft ze halverwege de roman: "Hij had alles opgeofferd om de geloofsovertuiging aan te hangen die zij aanhing. Ze wist nu dat hij dat had gedaan omdat hij had beseft dat ze onmogelijk konden samenleven wanneer hij dat niet deed." Ten gevolge daarvan (hij mag zich niet verzetten als hij aangevallen wordt door dorpsgenoten) overlijdt hij. Ze gaat twijfelen aan haar vroegere mening dat het overlijden van haar man de wil van God is. Is dit nu dé of haar eigen interpretatie van Gods wil? Mede door de invloed van Profeet komt ze tot een karakterontwikkeling. 

Ook Profeet en de Japanse mensen zijn als personen boeiend beschreven. Het samenzijn van de zeer verschillende personen heeft heel onverwachtse gevolgen, vooral in de karakters van alle romanfiguren. Dat is nu juist de prestatie van de schrijver. In heel sobere woorden schetst Eidson een prachtig beeld van die kleine gemeenschap van zulke verschillende mensen. Wat mij betreft wordt dit boek een bestseller. 

N.a.v. "Kinderen van één Vader", door Thomas Eidson; uitg. De Groot Goudriaan, Kampen, 1999; ISBN 90 6140 6641; 442 blz.