Yord
Yord
Yord Literatuur
Boekverslag maken? Informatie nodig voor je literatuurdossier? Yord biedt alles wat je wil weten over literatuur. Talloze recensies, informatie over dichters, schrijvers, poëzie en proza. Zoek op auteur of in een van de dossiers.
 
 
 
Zoeken op auteur
 
Dossiers
 
 
 
arrowYord literatuur
Literair lexicon

Literaire teksten

Links

Zoeken
Literatuur inzicht
 

Redacteur: P. J. Vergunst

Bijgeloof en bezit in de Alblasserwaard

"Het is niet te veel gezegd, wanneer hier wordt neergeschreven dat dit debuut van den jongen schrijver Ooms meer dan een belofte is. Hier is als eerste werk reeds een rijpe vrucht gegeven. Zijn werk is niet alleen belangrijk als roman, ook in historisch en cultureel opzicht heeft De Korevaers verdienste". P. J. Risseeuw toonde zich in de Rotterdammer bij het debuut van J. W. Ooms enthousiast. 

In 1937 verscheen de eerste streekroman van Ooms, geboren in 1914. In 1976 was het boek deel van een dubbelroman. Nu zorgt uitgever Blassekyn uit Bleskensgraaf voor een nagenoeg ongewijzigde derde druk. 

In "De Korevaars" wordt de geschiedenis van het geslacht Korevaar verhaald, van 1709 tot in onze eeuw. Vanuit het perspectief van deze mensen schetst Ooms de historie van de Alblasserwaard. De Korevaars wonen op 't Hoog Huis, een geweldig grote hofstede in Brandwijk. Bijgeloof en bezit zijn eeuwenlang motieven in het handelen van deze rijke familie. 

Het bijgeloof blijkt met name in de angst voor het water. Met degene die op de waterzolder geboren wordt in de tijd dat de waard blank staat, loopt het slecht af. De gebeurtenissen rond Pieter Korevaar -op de waterzolder geboren en nadat hij een daggelder overhoop stak in de boezem gesprongen en verdronken- achtervolgen vele generaties. Wat ook onrust geeft, is de aankoop van een rode koe. Waar heel de Alblasserwaard zwartbont vee heeft, meent men dat een rood exemplaar tot rampspoed leidt. "Zwart-bont is het gebruik in de Waard en dat zal jij weten, Willem. Geen rooie" (pag. 116). 

Het bezit is voor de Korevaars eveneens een obstakel om het mens-zijn op de goede manier te beleven. Elke keer speelt de vraag naar rijkdom als er huwelijken gesloten moeten worden. 

Kroniek
Aan het einde van de roman blijkt de overwinning die de liefde haalt op de gegroeide bijgelovige traditie als de jonge Janus Korevaar van zijn vader toestemming krijgt te trouwen met de dochter van een huurboer. "Als die twee accorderen mag het bezit eigentlijk niet in de eerste plaats gelden, waar?" (pag. 250). Bij een enkele Korevaar was dit besef al eerder doorgebroken, mensen wier mening Ooms met sympathie naar voren laat komen. 

In het begin van de negentiende eeuw weet Trijntje Korevaar, kort voor haar plotselinge sterven: "Nou weet ik zo voor mijn eigens dat geloven in God en Zijn Zoon belangrijker is dan dat we rechtevoort alleen goeie Korev aars zijn geweest op 't Hoog Huis. Ik heb schik in deze prakkezasie's, Janus". Het is de onrust over deze vragen in het leven van elke Korevaar die Ooms de lezer voor ogen schildert.
De verdienste van deze heruitgave zie ik daarom meer als historisch document, als een kroniek over het leven in de Alblasserwaard dan als geslaagde roman. 

Het verhaal wordt niet verteld met behulp van zorgvuldig opgebouwde spanningsbogen, maar de gebeurtenissen kondigen zichzelf nogal eens aan. Neem pag. 72: "Hoor wijders wat voor onte (vieze, smerige; het boek geeft achterin de verklaring van een aantal streekwoorden, red.) dingen in Goudriaan zijn voorgevallen op de Oudejaarsavond van hetzelfde jaar waarin Janus Korevaar getrouwd is". 

Ook is de verteller storend in het verhaal aanwezig, bijvoorbeeld als Lodewijk Napoleon zich persoonlijk inspant voor de verdediging van de dijken. "Dat is toch wel bar mooi geweest van den Koning". 

"De Korevaars" houdt de herinnering aan de schrijver J. W. Ooms, in 1974 overleden, door middel van dit mooi gebonden boek, levend.
N.a.v. "De Korevaars", door J. W. Ooms; uitg. Blassekyn, Bleskensgraaf, 1998; ISBN 90 802024 5 2; 272 blz.