Vier jaar geleden bestond het plan al, nu is het er dan eindelijk van gekomen: de Amerikaanse Lynn Austin bracht op verzoek van uitgeverij Kok een bezoek aan Nederland. Ze is op dit moment de bestverkopende schrijfster op de christelijke markt: in totaal zijn er van haar boeken in Nederland meer dan 100.000 exemplaren over de toonbank gegaan. Wie is de vrouw die met haar verhalen over koning Hizkia, de Amerikaanse burgeroorlog of het leven van een gewone familie het hart van zo veel lezers verovert? 

Samen met haar uitgever zit ze in stadscafé De Zalm, aan de Markt in Gouda. Ze is onder de indruk van de Nederlandse gevels, alles in Europa is zo veel ouder dan aan de overkant van de oceaan. Londen heeft ze al gezien, straks reist ze met haar man en twee van haar kinderen verder naar Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Italië: "We zien wel hoever we komen." 

Geschiedenis
Lynn Austin (55) is opgevoed met boeken. "Mijn moeder was bibliothecaresse, het liefste wat ze deed was ons voorlezen. Ook later las ik veel, maar ik kreeg dikwijls een nogal hopeloos gevoel van al die boeken. Ze mochten mooi geschreven zijn, maar ze waren zonder God, zonder geloof. Dat veranderde toen de "Zion Chronicles" van Bodie Thoene verschenen. Dit is het, dacht ik. En dat spoorde me aan om zelf ook iets dergelijks te gaan schrijven." 

Haar eerste boek, "The Lord is my Strength", verscheen elf jaar geleden. Sindsdien publiceerde ze een gestage stroom romans, voor een groot deel ook in het Nederlands vertaald: romans over het leven van moeders en dochters, over relaties en rouwverwerking. Maar ook vijf bijbels-historische romans over de koningen Hizkia en Manasse, en een trilogie over de Amerikaanse burgeroorlog. Dit najaar verschijnt er, als alles goed gaat, een nieuwe roman: "Het huis van mijn moeder", over een vrouw die op zoek gaat naar haar eigen verleden. 

"Ik houd erg van geschiedenis", zegt Lynn Austin, "meestal begin ik met heel veel over de achtergronden van een roman te lezen. Daarna pas denk ik na over de karakters, en ik ga naar de plekken waar het verhaal zich moet afspelen. Als bijvoorbeeld in een van mijn historische romans de vlucht van een aantal slaven een rol speelt, bezoek ik een echte plantage, ik wandel door het bos, ik voel de muskieten overal, ik luister naar de mensen uit de omgeving. Zo veel mogelijk probeer ik te beleven wat de hoofdpersonen zien, wat ze ruiken en voelen." 

Een van tevoren tot in details uitgewerkt plan heeft de schrijfster meestal niet. "Ik heb wel een idee voor het verhaal, maar het moet tot leven komen via de karakters, via de conflicten waarmee ze geconfronteerd worden. Toen ik door die bossen liep en de muskieten voelde, dacht ik dat er in mijn boek slaven zouden ontsnappen. Maar toen het erop aankwam, bleek dat mijn hoofdpersoon heel bang was, dus ze probeerde uiteindelijk helemaal niet te vluchten. Ik probeer naar mijn karakters te luisteren en te doen wat zij willen, anders wordt het verhaal te gewrongen." 

Hizkia
Dat het schrijven van bijbels-historische romans een risico vormt voor het goed begrijpen van de bijbelse geschiedenis, wil Lynn Austin wel erkennen. "Ik blijf op dit moment ook een beetje van dat soort thema's vandaan. Het is toch zo dat iedereen in zijn hoofd een eigen versie van de bijbelse geschiedenis heeft, terwijl je er als schrijver niet aan ontkomt om dingen via je fantasie verder in te vullen.
Neem Hizkia. Je komt vanuit de Bijbel heel wat over hem te weten. Je weet dat zijn vader door en door slecht was, maar je ziet hem ook neerknielen in die belegerde stad met de brieven van de Assyrische koning en bidden om uitkomst - al lijkt dat onmogelijk. Dat soort geloof, daar wilde ik heel graag over schrijven. 

Maar in een roman heb je dan toch wat meer gegevens nodig. De Bijbel noemt bijvoorbeeld Zacharia als Hizkia's grootvader van moederskant, maar vertelt verder niets over hem. Misschien is het dezelfde Zacharia als degene die onder de Levieten genoemd wordt, dat weet ik niet. Toch heb ik dat zo ingevuld. Ik had zelf ook een grootvader die van grote invloed is geweest, en die eigen ervaring heb ik gebruikt om Hizkia te beschrijven. Het zou kunnen verklaren waarom hij zich aan de invloed van zijn vader kon onttrekken." 

Lynn Austin gebruikt dus eigen ervaringen om haar karakters verder in te vullen, maar dat betekent zeker niet dat alle karakters op haar lijken. "Empathie, inlevingsvermogen, daar moet je als schrijver mee werken. Soms houd ik niet eens meteen van mijn karakters, hebben ze eigenschappen die me in het begin afstoten. Maar op den duur komt dat wel. 

Mensen vragen me soms: Van wie van je hoofdpersonen houd je zelf het meest? Dat is een onmogelijke vraag, zoiets als: Wie van je kinderen is je favoriet? Misschien kun je het vergelijken met je verhouding tot goede vrienden. Ook als je verhuist naar de andere kant van het land blijven het je vrienden, maar het contact wordt minder intensief. Zo is het ook met mijn karakters. Ik ben altijd het meest betrokken bij de karakters van het boek waaraan ik werk." 

Vrouwenemancipatie
Lynn Austin schrijft zeker niet alleen voor vrouwen -de boeken over Hizkia en Manasse worden juist ook door mannen gelezen-, maar ze realiseert zich wel dat het grootste deel van haar romans vooral een vrouwelijk publiek aanspreekt. In haar Amerikaanse-burgeroorlog-verhalen beschrijft ze bijvoorbeeld een stukje emancipatiegeschiedenis. Haar hoofdpersonen zijn vrouwen, die -gedreven door de nood van de tijd- als verpleegster op het slagveld gaan werken, in plaats van rustig thuis te blijven en een passende echtgenoot te kiezen. 

"Ik heb geen agenda op dit gebied. Ik weet dat het moeilijk is om als vrouw je positie te bepalen, als het gezin en de samenleving tegelijk bepaalde eisen stellen. Sommige vrouwen zullen thuisblijven en voor hun gezin zorgen -dat heb ik zelf gedaan-, andere niet. Ik heb een goede vriendin die huisarts is. Zij heeft, samen met haar man, besloten dat hij thuisblijft en voor de kinderen zorgt. God heeft iedere vrouw anders geschapen, en daarom moet iedere vrouw daarin de Heere zoeken en op die manier voor zichzelf een beslissing nemen. Ik breng alleen het punt ter sprake. 

Ik wil graag laten zien dat vrouwen van meer dan honderd jaar geleden niet zo anders waren dan wij. Ze vochten met dezelfde problemen, ze wilden gewaardeerd worden als intelligente personen, ze moesten ontdekken wie ze werkelijk waren. Iedereen heeft een roeping in dit leven. Daar moet je in de loop van de jaren achter zien te komen, wat jouw roeping is. Iemand die pas 21 is, zoals mijn dochter, heeft natuurlijk nog geen idee. Maar als je de tijd neemt, en dicht bij God blijft, dan zal Hij je leiden en laten zien wat de bedoeling is." 

Hoop
"Ik ben vroeger lerares geweest, en toen de kinderen -we hebben er drie- groter werden, ging ik terug naar school. Ik dacht dat dat de bedoeling was, maar dat was helemaal niet zo. In de loop van mijn leven was er iets veranderd. Juist in de tijd dat ik de hele dag thuis bleef, was ik begonnen met het schrijven van korte verhalen. Dat gaf zo veel plezier, zo veel voldoening. Maar pas toen ik weer les ging geven, besefte ik dat ik in de richting van het schrijverschap verder moest: ik zat in de klas aan mijn hoofdpersonen te denken, niet aan mijn leerlingen. Welke problemen ze hadden, hoe ze door het geloof een antwoord zouden kunnen vinden. In mijn verhalen zouden sommigen christen zijn, anderen niet, maar altijd zou er iets aanwezig zijn van hoop, van troost, van de aanwezigheid van God." 

Dat zelfs christenen niet altijd hoop hebben, erkent Lynn Austin. "Veel mensen denken dat christenen altijd moeten geloven, maar de psalmen zijn daar heel eerlijk over. In elke relatie heb je strijd, je kunt niet altijd gelukkig zijn. Daarom schrijf ik over mensen die worstelen met God. Het leven is niet zo perfect, maar God vindt het niet erg dat we boos zijn, of in verwarring. Hij is als een goede vader en moeder, die óók graag willen dat hun kinderen vertellen waarom ze zo ongelukkig zijn." 

Of het realistisch is dat haar hoofdpersonen uiteindelijk altijd zien waar alles goed voor geweest is? "Ik probeer mijn verhalen te laten lijken op het echte leven. Maar in een boek gaat alles veel sneller, zijn de dingen meer gecomprimeerd. In die zin zijn mijn boeken niet realistisch. Het echte leven heeft veel meer tijd nodig. Maar de onderliggende gedachte is wel degelijk werkelijkheid. Ik geloof dat God altijd antwoord geeft op het gebed, hoe dan ook. Soms zien we dat, soms ook niet. Het hoeft niet zo te zijn dat het probleem weggenomen wordt, God kan ook vrede geven óndanks het probleem. En soms duurt het alleen maar een hele tijd voordat je iets van het antwoord ziet." 

Vertrouwen
"Ik weet dat uit ervaring: Nadat ik mijn eerste boek geschreven had, reageerde de uitgever eerst een hele tijd niet. Daarna kwam de tekst terug met een briefje: "Sorry, we kunnen dit niet uitgeven." Wat was ik boos op God. In die tijd maakte ik met mijn man een tocht door het land, maar ik kon nergens van genieten. Pas veel later, toen ik de foto's terugzag in mijn album, dacht ik: Al die mooie dingen, die bomen, die landschappen, hebben veel tijd gekost. Moest ik dan geen geduld hebben? God gaf wel degelijk antwoord op mijn gebed, in Zijn genade liet hij me al die voorbeelden uit de natuur zien. Maar ik zag het niet. Nu pas, achteraf, denk ik: Als Hij toen dat gebed had verhoord, had ik nooit goed voor mijn kinderen kunnen zorgen. Ik moest alleen maar wachten. God weet wat het beste is."
De tijd speelt een belangrijke rol in dat proces, denkt Lynn Austin. "Hoe ouder je wordt, hoe beter je -als het goed is- God leert kennen en vertrouwen. Mijn zus, moeder van zes kinderen, is vorig jaar aan kanker overleden. Twintig jaar geleden zou ik heel boos geweest zijn, ik zou geroepen hebben: Waarom? Waarom? Maar hoe meer je met God omgaat, hoe meer je leert vertrouwen dat Hij weet wat het beste is. Voor de kinderen van mijn zus is het moeilijker, die zijn nog zo veel jonger. God neemt het risico dat ze van Hem wegrennen. Maar er is maar één ding wat Hij uiteindelijk wil: dwars door al het lijden heen ons naar Hem toetrekken." 

Vertaalde romans van Austin 

- "Eva's dochters" (De Groot Goudriaan, 2000), over de manier waarop de levens van vier generaties vrouwen elkaar beïnvloeden. 

- "Toevlucht" (De Groot Goudriaan, 2001), over een archeologe die zich verdiept in het leven van een vrouw van duizenden jaren geleden. 

- "Boomgaard" (De Groot Goudriaan, 2002), over een weduwe die tijdens de crisis van de jaren dertig het hoofd boven water moet houden. 

- "Laatste vlucht" (De Groot Goudriaan, 2002), over de manier waarop een stervende man en een vrouw die niet durft te leven elkaar proberen te helpen. 

- "Bevrijdend licht" (Voorhoeve, 2003), "Donker vuur" (Voorhoeve, 2004) en "Vlam van hoop" (Voorhoeve, 2005), over de verhouding blank en zwart, de emancipatie van de vrouw en het probleem van het lijden in de Amerikaanse Burgeroorlog. 

- "God is mijn sterkte" (Voorhoeve, 2003), "God is mijn lied" (Voorhoeve, 2003) en "God is mijn redding" (Voorhoeve, 2003), over het leven van koning Hizkia. 

- "De God van mijn vader" (Voorhoeve, 2004) en "De God van mijn volk" (Voorhoeve, 2004), over het leven van koning Manasse. 

- "Het huis van mijn moeder" (verschijnt najaar 2005 bij Voorhoeve), over een vrouw die via de keuzes van haar moeder en grootmoeder leert begrijpen hoe ze zelf in het leven staat en hoe ze de weg naar haar dochter moet vinden.