Het is de verrassing van het jaar, misschien wel de verrassing van het decennium: de roman "Gilead" van de Amerikaanse schrijfster Marilynne Robinson. Hier bewijst nu eindelijk iemand dat het kán, een christelijk wereldbeeld verenigen met een subtiel verhaal en een schitterende stijl. Hier wordt -via een stervende hoofdpersoon- werkelijk iets van het mysterie van het leven zichtbaar gemaakt. 

Van Marilynne Robinson kunnen Nederlandse christenschrijvers iets leren. Geen enkele poging tot opgeklopte spanning. Geen grenzen verkennen op het gebied van taalgebruik en erotiek. En vooral: geen kritische houding ten opzichte van de eigen christelijke achtergrond. "Gilead" laat eenvoudig zien hoe de binnenwereld van een échte christen eruitziet, laat iets vermoeden van het wonder achter de zichtbare dingen. 

De auteur heeft er de tijd voor genomen. Haar eerste roman, "Housekeeping", verscheen 25 jaar geleden, en sindsdien publiceerde ze alleen nog een paar essaybundels. "Gilead" is dus pas haar tweede roman. Ook dat is wellicht een voorbeeld dat navolging verdient.
Het viel te verwachten dat alle christelijke uitgeverijen in Nederland het boek graag in hun fonds zouden willen opnemen. Wie er tijdens de veiling allemaal een bod gedaan hebben, blijft in nevelen gehuld, maar zeker is dat Mozaïek-redacteur Peter van Dijk zijn uiterste best gedaan heeft - om uiteindelijk toch achter het net te vissen. Marilynne Robinson bleek de christelijke uitgevers niet gunstig gezind en gaf de voorkeur aan De Arbeiderspers: een veel grotere en algemenere uitgever. 

Geef haar eens ongelijk. Een schrijver als zij heeft in de eerste plaats iets te zeggen tot seculiere lezers, hoe mooi haar eigen kringgenoten haar werk ook zullen vinden. Ook in de Verenigde Staten verschijnt haar werk niet bij een specifiek christelijke uitgever. Zij is iemand die de kans heeft om veel breder invloed uit te oefenen: een boek dat de Pulitzer Prize gewonnen heeft -ook dat overkwam "Gilead"- wordt immers in literaire kringen zeer serieus genomen. Nu al ligt de Engelse versie in grote stapels bij de grotere boekhandel. 

Peter van Dijk liet het er echter niet bij zitten. Na diepgaand overleg met De Arbeiderspers viel het besluit dat Mozaïek alsnog bij de uitgave van de Nederlandse vertaling betrokken zou worden: speciaal ten behoeve van de christelijke markt zal er een aparte Mozaïek-editie komen. "Een vrolijke troostprijs", volgens Van Dijk. We hoeven ons dus geen zorgen te maken dat de christelijke lezer het boek onverhoopt zal missen doordat het niet in de juiste boekhandels voorradig is. Maar dat duurt allemaal nog tot 15 november, de vertaler heeft zijn tijd nodig.