Zelf promoveerde de Amerikaanse Shaunti Feldhahn ooit op Harvard, in haar jongste boek is de prestigieuze universiteit toneel van een strijd tussen goed en kwaad, tussen God en de duivel. "Het veritas conflict" is serieuze kost. Een roman die door zijn thrillerelement de lezer uit bed houdt en tegelijk wapent tegen postmoderne vaagheid en stimuleert tot gebed.
De populaire Amerikaanse gevangenispredikant Charles Colson staat de laatste zomers in zijn dagelijkse radiopraatje een aantal keren stil bij (de gevaren van) de universitaire wereld. De predikant wil de christenstudent een geestelijke wapenrusting bieden, en gaat bijvoorbeeld in op het gesprek met de niet-christelijke medestudent en op postmodern denken.
Christelijke studenten moeten volgens hem rationele argumenten gebruiken, omdat "Gods waarheid veel rationeler is dan de logische misvattingen die je vandaag in collegezalen hoort." Colson heeft zelfs praktisch genoeg een "College Survival Kit" samengesteld (zie www.breakpoint.org). Behalve een fles bronwater (Amerikaanse humor?) bevat de kit boeken die ingaan op moderne wetenschap en evolutiedenken, op het probleem van het kwaad (waarom staat een God van liefde ellende toe?) en op de vraag hoe christenen invloed op hun omgeving kunnen uitoefenen.
Boodschap
Colsons zorg en aanpak tref je precies zo bij Shaunti Feldhahn aan. Voor studenten is haar nieuwe boek dan ook een aanrader. "Het veritas conflict" gaat op vergelijkbare vragen in als de boeken in Colsons kit en kan behoeden voor een oppervlakkige of passieve gang door de universiteit. Feldhahn schrijft weliswaar fictie, maar biedt wat Amerikanen "message fiction" noemen, fictie met een boodschap. Het veritasverhaal heeft de vorm van een spannende roman, die zich in de natuurlijke wereld afspeelt maar vooral een geestelijke boodschap biedt. Het kan helpen -uiteraard ook voor niet-studenten- om de ogen open te houden voor waar het onder de oppervlakte om gaat, om de strijd waar Eféze 6 het over heeft: tegen de geestelijke boosheden in de lucht, tussen licht en duister, tussen waarheid en leugen.
Ook al is het de werkelijkheid waar iemand als de Nederlandse negentiende-eeuwer Groen van Prinsterer zijn leven lang oog voor had, Feldhahn plaatst zich meer in de lijn van recente Amerikaanse auteurs zoals Frank Peretti en Randy Alcorn, die op hun beurt weer geïnspireerd zijn door de Engelse apologeet C. S. Lewis. Ze plaatst zich alleen al in die traditie vanwege de dominante rol die zij duivelen en engelen toebedeelt.
De gevleugelde geesten zijn net zo goed realistische figuren als bijvoorbeeld Claire Rivers, de hoofdpersoon in "Het veritas conflict". De bovennatuurlijke strijders treden op als persoonlijke beschermers van mensen en komen op het gebed in actie - al lijken Feldhahns engelen wat dit laatste betreft minder van mensen afhankelijk dan die in Peretti's eerste boeken. Andersom zijn mensen minder marionetachtige types dan bij Peretti. In haar streven om de lezer te wapenen blijkt Feldhahn van iets steviger kaliber dan Peretti en Alcorn, maar ze mist de literaire gaven van C. S. Lewis.
Beschermengel
Ook al beleven maar weinig christenen engelen en duivelen als een concrete realiteit, Feldhahns beeld van de geestelijke machten is niet onbijbels. Zegt de Heere Jezus in Matthéüs 18 bijvoorbeeld niet dat de engelen van de kleine kinderen altijd het aangezicht van Zijn Vader zien? En staat in de Psalmen niet dat de engelen de gelovigen bewaken (Psalm 91 en 34)?
Feldhahn erkent op voorhand dat geen mens weet wat zich echt achter het voorhangsel afspeelt en dat de geestelijke wereld die zij beschrijft slechts "een verantwoorde gissing" is. Zelfs betwijfelt ze in haar verantwoording dat het bijbels is om aan te nemen dat engelen vleugels hebben. Intussen waagt ze zich wel op een terrein waar mensen niet veel van weten. Dat verklaart de menselijke manier waarop ze bijvoorbeeld over conflicten tussen engelen en demonen schrijft: fysieke kracht is beslissend.
Het is de vraag of de keus van Feldhahn om de engel Gael tot vaste beschermengel van Claire Rivers aan te stellen bijbels te verantwoorden is. Weliswaar dachten vroege christenen uit Jeruzalem dat niet Petrus maar zijn engel aan de deur stond (Handelingen 12), maar daaruit blijkt hooguit dat in het huis van Maria in persoonlijke beschermengelen werd geloofd. Daar staat de éne engel die in Exodus 14 een heel leger beschermt tegenover. Het is daarom aannemelijker dat engelen optreden waar dat nodig is, dan te geloven dat elk mens permanent een of twee beschermengelen heeft.
Detective
Feldhahn maakt de strijd tussen goede en kwade geesten zeker in de eerste setting uiterst concreet. Als godvrezende pilgrims voet aan Amerikaanse wal zetten, komen duistere wezens meteen in het geweer: hun claim op het land en het volk wordt bedreigd. De strijd begint. Feldhahn maakt vervolgens een sprong naar de stichting van Harvard, een christelijke universiteit waar seculiere wetenschap gedoceerd moet worden. Lucifer maakt zich op om de lijfspreuk "Waarheid - voor Christus en de Kerk" te bevechten.
De strijd om die wapenspreuk stempelt het hoofdverhaal, dat zo'n 500 bladzijden vergt en gaandeweg meer van een detective weg krijgt. Hoofdrolspeler Claire Rivers is als student op Harvard toegelaten. Haar aanvankelijke houding in deze prikkelende seculiere omgeving is die van trots -"ik zit op Harvard"- maar algauw komt ze erachter dat ze geen idee heeft van waar ze mee bezig is.
Ze ontdekt dat Harvard een door en door seculiere omgeving is en weet niet hoe ze daar haar christelijke overtuiging moet verdedigen, wat die precies voor haarzelf betekent en hoe ze buiten de beschermde omgeving van vroeger moet overleven. Ze staat voor de keus die veel mensen herkennen: óf terugtrekken en toegeven aan de verleiding van zelfbehoud, óf openlijk proberen te staan voor het christelijk geloof.
Claire leert discussies aan te gaan, onbijbelse aannames te herkennen, de juiste vragen te stellen en als een jonge apologeet aan het werk te gaan. Intussen krijgt het gebed in haar leven een centrale plaats, ook als het de kleinste dingen betreft. Tussen de regels door wordt duidelijk dat Claires moeder veel voor haar dochter bidt. Iets wat kennelijk gezegend wordt: Claire raakt tegen veel verleidingen bestand.
Onzichtbaar voor Claire speelt zich een geestelijke strijd af, een gevecht om haar ziel en de ziel van de eens christelijke universiteit. Het detective-element komt om de hoek als blijkt dat allerlei christelijke fondsen zijn bevroren of voor andere doeleinden worden gebruikt. Claire moet aan de slag, ze is in veel opzichten een succesvol en voorbeeldig student.
Shaunti Feldhahn bindt in haar boek de strijd aan met postmoderne vaagheid, met tolerantie die eigenlijk wanhoop is. "Het veritas conflict" stimuleert om de eigen tijd en omgeving met andere (lees geestelijke) ogen te zien, de tegenstander te herkennen, en inspireert om de eigen cultuur door de christelijke liefde te bewerken.
Eerste roman
Feldhahn woont met haar echtgenoot en dochtertje in Atlanta. "Het veritas conflict" is haar eerste roman. Met haar Harvard-graad in "Public Policy" begon ze ooit als financieel analist op Wall Street. Inmiddels staat ze als auteur van bestsellers te boek. Haar eerste publicatie ("Y2K: The Millennium Bug. A Balanced Christian Response") betrof non-fictie, maar "Het veritas conflict", dat vorig jaar op de Amerikaanse markt verscheen, is een onversneden roman, eentje van onmiskenbaar Amerikaanse makelij.
De auteur ziet weinig opmerkelijks aan haar 'bekering' tot fictie. "De beste romans zijn altijd degene die de beste research bevatten, gebaseerd zijn op Waarheid en een belangrijke boodschap bevatten. In mijn eigen leven hebben schrijvers van "message fiction" zoals Francine Rivers en Randy Alcorn mij geïnspireerd en toegerust; hun werk veranderde mijn leven op een manier die maar weinig non-fictie zou kunnen te werk stellen."
Feldhahn is momenteel bezig met een nieuw boek, "The Lights of Tenth Street". Het moet volgend jaar juni op de Amerikaanse markt verschijnen.
N.a.v. "Het veritas conflict. Een roman over geestelijke strijd", door Shaunti Feldhahn, vertaling C. van de Velde-Oosterom ; uitg. Barnabas, Heerenveen, 2002; 534 blz.; ISBN 90 5829 280 0