In "Het hart van amethist" spelen de drie begrippen oprechtheid, zuiverheid en edelmoedigheid, die op de achterkant van een broche -een familie-erfstuk- gegraveerd zijn, een belangrijke rol. Penelope Stokes beschrijft in deze roman het verhaal van de familie Noble.
Amethyst Noble, de 93-jarige hoofdpersoon, woont nog zelfstandig in het voorouderlijke huis dat door haar grootvader gebouwd is. Haar zoon Conrad is in financiële problemen gekomen en ziet maar één mogelijkheid om uit de problemen te komen. Hij zal Noble House op een slinkse manier verkopen. Bij een bezoek aan zijn moeder, samen met zijn vrouw Mimsy en hun kleindochter Am, probeert Conrad Amethyst ervan te overtuigen dat ze het huis moet verkopen en naar een bejaardentehuis gaan.
Uiteindelijk stemt zijn moeder toe in een gesprek met de makelaar. Samen met Mimsy gaat Conrad haar halen. Achterkleindochter Am, een dwarse puber, blijft bij haar overgrootmoeder. Als haar zoon en zijn vrouw vertrokken zijn, grendelt Amethyst het huis af en zet een geweer klaar.
Conrad is woedend als hij dat bij zijn terugkomst ontdekt. Maar ook een politieagent kan hem niet helpen. Zijn moeder mag de deuren voor hem gesloten houden. Alleen de rechter zou zijn moeder niet toerekeningsvatbaar kunnen verklaren. Dan zou Conrad naar binnen mogen en het huis kunnen verkopen. Aangezien het zaterdag is, zal hij geduld moeten hebben tot maandag.
In de tijd die Amethyst en Am samen doorbrengen, vertelt de oude vrouw de 140-jarige geschiedenis van het Noble House. Het huis is gebouwd door Silas Noble. Deze jongeman begint een dokterspraktijk temidden van een gebied met veel grote plantages. Algauw komt hij in de problemen omdat hij mensen die dringend een behandeling nodig hebben het eerst helpt, ongeacht of dat zwarte slaven of blanke plantage-eigenaren zijn. Dat stelt hem voor moeilijke keuzes.
Zijn zoon Abraham blijkt, tot groot verdriet van zijn ouders, uit heel ander hout gesneden te zijn. Als Abraham en zijn vrouw Pansy een dochtertje krijgen, spelt Silas de broche die hij aan zijn vrouw Pearl gegeven had op de deken van zijn pasgeboren kleindochter Amethyst. Daarbij spreekt hij de wens uit dat zij een leven mag leven dat haar naam en roeping waardig is.
Bosmieren
Am luistert met grote interesse naar de verhalen van haar overgrootmoeder Amethyst. Ook de levensgeschiedenis van Amethyst boeit Am erg. Ze begrijpt daardoor waarom de oude vrouw het huis beslist niet op wil geven. Of de rechter het daarmee eens is, moet blijken tijdens een zitting.
De geschiedenis van de familie Noble is mooi beschreven. De strijd van bijvoorbeeld Silas om alle mensen te moeten helpen en dat eigenlijk niet te willen, is levensecht. Ook gebruikt de schrijfster origineel taalgebruik, bijvoorbeeld op bladzij 211: "En als er iets was dat ze als kind wel geleerd had, dan was het om vaders boosheid te vermijden alsof het een nest bosmieren betrof." Minpuntje van het boek is dat de personen die in het boek om het huis strijden veel minder levensecht overkomen. Zowel Conrad, Mimsy, Amethist als Am worden wel erg excentriek beschreven.
N.a.v. "Het hart van amethist", door Penelope Stokes; uitg. Kok, Kampen; 2002; 90 435 0424 6; 415 blz.