De beschaving van de Chinezen reikt verder terug dan die van westerlingen. Ze stond op een hoog peil. Hoe verfijnd de civilisatie van het Rijk van het Midden in de vroegste oorsprong al was, blijkt bijvoorbeeld uit poëzie uit de Tang- en de Song-dynastie.
De Nieuw-Zeelander Rewi Alley vertaalde vele gedichten uit de tijden van de Tangs en de Songs in het Engels. Het gaat over thema's als de zoon, het ongeboren kind, liefde, oorlog, de lente en de nieuwe bontmantel. "How I wish I had/ a great coat long enough to cover/ all people who are cold/ making them as warm/ as I." In het Nederlandse taalgebied verscheen, vertaald door Yijun Wang, "Liefde en wijsheid in het oude China", geïllustreerd met schitterende tekeningen.
Sinds China na de Culturele Revolutie opener is, veroveren ook de Chinezen de literaire wereldmarkt. Dat betekent niet altijd een aanwinst. Een bekende is natuurlijk Lulu Wang, die in 1986 in Nederland arriveerde en in het Nederlands publiceert. Zij gebruikt woorden waarvan zelfs Nederlanders niet wisten dat ze bestonden. En dat is knap.
Lulu Wang schreef "Het lelietheater", dat diverse malen werd bekroond. "Een megabestseller" wordt het nog steeds genoemd, maar daar zijn gerust vraagtekens bij te plaatsen. Bij haar uitgever Vassallucci verscheen het vervolg op "Het lelietheater", "Seringendroom". Personages uit "Het lelietheater" keren terug, zoals professor Qin, oom Fu, Jiening, vader en moeder en de hoofdpersoon, de 17-jarige Dingxiang. Dingxiang wordt heen en weer geslingerd tussen haar dorst naar kennis en haar honger naar liefde. Amoureuze affaires worden afgewisseld met politieke turbulenties. Een uiterst verwarrend en vermoeiend boek waar de lezer niets wijzer van wordt en dat doet smachten naar de inmiddels al weer enige jaren oude ingetogen roman "Wilde zwanen" van Jung Chang of de hiervoor genoemde gedichten uit de periode van de Tang- en de Song-keizers.
Van hetzelfde laken een pak is het met "De dochter van de heelmeester". Daarin vertelt de Amerikaans-Chinese Amy Tan het verhaal van Ruth. Ruth vindt een manuscript onder de zitting van een oude stoel. Het blijkt de zorgvuldig opgetekende levensgeschiedenis van haar moeder, die een Chinees verleden kent en plotseling naar de VS vertrok. Op zich een mooi onderwerp, maar het komt bij Tan niet goed uit de verf. De vertaling uit het Engels is ook niet al te best en leidt af en toe tot plat woordgebruik en vloeken. Merkwaardig dat boeken als van Wang en Tan lofprijzingen ten deel vallen zoals "een schitterend epos." Dergelijke overdreven benamingen doen twijfelen aan de beoordelingscriteria die recensenten hanteren.
N.a.v. "Seringendroom", door Lulu Wang; uitg. Vassallucci, Amsterdam, 2001; ISBN 90 5000 351 6; 562 blz.
"De dochter van de heelmeester", door Amy Tan; uitg. Bert Bakker, Amsterdam, 2001; ISBN 90 351 2250 X; 349 blz.