De Siebelink-rage lijkt voorlopig nog niet voorbij. Vorig jaar won de schrijver al de AKO Literatuur Prijs. En nu prijkt zijn naam op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs en loopt hij de kans ook deze binnen te halen. Nog meer aandacht dus voor de zo succesvolle roman "Knielen op een bed violen". 

De droom van iedere schrijver en niet minder van elke uitgever. De laatste geeft Siebelink vijf avonden in de week een auto met bestuurder om het land in te trekken en hongerige lezers informatie te verschaffen over zijn boek. Er zal op den duur bijna geen stad of dorp in ons land te vinden zijn waar Siebelink niet tekst en uitleg heeft geboden bij zijn pennenvrucht.

Wat mij intrigeert is de vraag: Hoe komt dat? Wat schuilt er achter die brede belangstelling? Wat hebben mensen toch met dit boek? Vóór het verschijnen van deze bestseller had Siebelink een betrekkelijk kleine lezerskring. Hij scoorde nooit echt hoog in de top tien van best verkochte en meest gelezen boeken. Waarom zijn de exemplaren van "Knielen" dan nu niet aan te slepen?

Dat moet te maken hebben met de thematiek van het boek. Het leest vlot, is zelfs meeslepend geschreven. Ik las het in één adem uit, al sneed de inhoud van het verhaal me bij tijden de adem af. Maar het succes zal vooral te maken hebben met het karakter van het boek. Het is een roman, maar elke lezer weet dat de achtergrond biografisch is. Daarom trekt de schrijver ook het land door: lezers branden van nieuwsgierigheid hoe het allemaal precies zat en zit.

Dit type roman heeft gegarandeerd een brede lezerskring. Indertijd werden bustochten georganiseerd naar Maassluis om de setting van de boeken van Maarten 't Hart te zien en de sfeer te proeven. En ook nu zwermen er lezers rond in Velp met het door Gerrit Jan Kleinrensink samengestelde boek "De twee overkanten. De wereld van Jan Siebelink" in de hand. Er zijn al tv-opnames op locatie gemaakt met de schrijver als verteller erbij.

Maar er moet meer aan de hand zijn. Een belangrijk deel van de lezers is, vermoed ik, vijfenveertigplus. Ik bedoel: Velen zijn in hun jonge jaren nog opgevoed in een christelijk gezin. Intussen is de relatie met kerk en geloof losser geworden. In de herinnering van mensen leeft de opvoeding voort als een periode van dwang, van onvrijheid. In de praktijk zal dat echt wel meegevallen zijn. Maar vanuit de vrijheid waarvoor velen intussen gekozen hebben, is een christelijke opvoeding al spoedig een dwangbuis. De manier waarop Hans Sievez ingekapseld raakt in een web van regels en voorschriften is herkenbaar. Zo werkt dat dus als je je overgeeft aan zo'n duister en ongrijpbaar religieus systeem, zullen lezers verzuchten. Maar gelukkig, daar zijn we van verlost. Een roman als middel om frustraties en trauma's vanuit je verleden te verwerken.

Er zit nog een ander aspect aan. De tijd van vroeger bood wel geborgenheid en duidelijkheid. Die is er vandaag niet meer in onze open en pluralistische wereld. Mensen leven als het ware geestelijk op een open vlakte. Er is geen bescherming meer van een gemeenschappelijk geloof. Dat is in bepaalde opzichten bedreigend. Siebelinks boek wijst, ondanks de soms bizarre bijverschijnselen van de bekering van Hans Sievez, de warmte aan van een huwelijk en een gezin dat niet stuk te krijgen is. Een roman als troost in barre tijden. Ik moet denken aan regels uit een gedicht van A. Roland Holst:

Heen en weer geslingerd,
zonder rust of duur:
was ik maar een wingerd,
had ik maar een muur.