Ware klassiekers kenmerken zich door het feit dat je ze kunt blijven herlezen zonder verveeld te raken. Zo verging het mij met de twee oorlogsboeken en niet minder met "Kruistocht in spijkerbroek" van Thea Beckman.
Als hoofdpersoon Dolf in de materietransmitter stapt en naar het jaar 1212 flitst, ben je als lezer onmiddellijk geboeid. Natuurlijk is het onrealistisch dat Dolf in een andere tijd belandt en natuurlijk bestaat het niet dat hij zich daar totaal geen zorgen maakt over de vraag hoe hij ooit weer thuis komt, maar de overige ontwikkelingen zijn zo fascinerend dat je de onwaarschijnlijkheden op de koop toe neemt.
Door omstandigheden kan Dolf niet naar zijn eigen eeuw terugflitsen. Daarom besluit hij mee te reizen met de kinderkruistocht die juist langskomt. De kinderen zijn op weg naar Jeruzalem, waar zij de Saracenen denken te verjagen. De zee die ze moeten oversteken, zal voor hen wijken. Dolf ziet dat allemaal nog niet gebeuren, maar probeert de kinderen onderweg toch zo veel mogelijk te helpen. Hij werpt zich ongewild op als hun leider, omdat hij met zijn twintigste-eeuwse kennis nu eenmaal meer capaciteiten heeft dan wie dan ook.
De barre tocht voert door Europese landen van eeuwen terug. Al lezend leer je de gebruiken van die tijd beter begrijpen. Dolf is een intelligente, sympathieke knul met wie jonge lezers zich graag zullen identificeren. Ook de karaktertjes om hem heen komen goed uit de verf. En de sfeerbeschrijvingen zijn mooi.
Niet geslaagd vind ik de manier waarop Beckman het geloof een plaats geeft in dit boek. Dat zij misstanden aan de kaak stelt, is prima. Dat er ook toen geestelijken waren die bepaald niet christelijk handelden, zal ongetwijfeld op waarheid berusten. Maar dat zo ongeveer alle gelovigen onbetrouwbaar waren -Dom Thaddeus is de enige uitzondering- lijkt me een onevenwichtige weergave.
Bovendien hebben allerlei wantoestanden ten diepste niets met het echte geloof te maken. De auteur kan dat geloof echter niet anders dan als een waandenkbeeld zien en verzuimt niet dat nu en dan te laten blijken. In dit opzicht is "Kruistocht in spijkerbroek" niet leerzaam te noemen, in alle andere opzichten kun je er met veel genoegen een heleboel van opsteken.
N.a.v. "Kruistocht in spijkerbroek", door Thea Beckman; ISBN 90 5637 517 2; 365 blz.; uitg. Lemniscaat, Rotterdam, 2003.