Het thema van de Boekenweek werd dit jaar niet bedacht door de organisatoren, maar is afkomstig van een klassieker uit de Nederlandse literatuur. Bij "Schrijven tussen twee culturen" past "Het land van herkomst" uitstekend. Al sinds 1935 is het 533 bladzijden tellende document van E. du Perron met deze titel het boegbeeld van de Nederlandse koloniale literatuur. 

"Het land van herkomst" is een indrukwekkend werk, dat zowel inhoudelijk als technisch op een ingenieuze manier in elkaar is gezet. Ter gelegenheid van de Boekenweek verschijnt de zestiende druk. 

De titel dekt echter niet helemaal de lading van Du Perrons roman. Du Perrons werktitel, "Het heden en verleden van Ducroo", past beter bij wat de auteur beoogde. Van de 33 hoofdstukken gaan er vijftien over de Indische jeugd van de ikfiguur. Du Perron tekent daarin de sfeer van het kolonialisme. Wreedheid en nostalgie gaan hand in hand. 

In de rest van de roman ontmoeten we Ducroo in Parijs, waar hij filosofische gesprekken voert met intellectuele vrienden. Over politiek, liefde, trouw en andere zaken. De lezer moet voortdurend overstappen van het Frankrijk uit de jaren '30 naar Indië waar de grootouders, ouders en ook Ducroo zelf opgroeiden. 

"Het land van herkomst" is allesbehalve een gewone roman. Het is een onconventioneel samenraapsel van tekstvormen: dagboek, briefwisseling, verhaal, gesprek. Aan de jongste editie zijn ook de biografische aantekeningen die Du Perron voor Greshoff maakte, toegevoegd. Deze aantekeningen, gecombineerd met de opmerkingen die de auteur in de roman zelf maakt over het schrijven van de roman, geven het boek een heel eigen karakter.
 
Een voorbeeld: "Thuisgekomen met het voornemen meteen de historie van mijn eigen leven te beginnen; maar tevergeefs. () vier maal naar mijn schrijftafel mij teruggedwongen om het werk af te doen, hoe dan ook." De aantekening hierbij: "Deze passage is erg omgewerkt en over-gemonteerd; was eerst 2 x zo lang."

"Het land van herkomst" gaat eigenlijk niet over het verschil tussen west en oost, de twee werelden waarin de hoofdpersoon leeft, maar meer over de cultuurverschillen in een mens. Die mens is ook nog eens schrijver en zet met zijn memoires het onderscheid tussen fictie en werkelijkheid op het spel. Men moet in zichzelf iets anders zoeken dan zichzelf om zichzelf te kunnen bekijken, is het motto van de roman.

Fictie biedt schrijver en lezer de mogelijkheid zichzelf te ontdekken in een verzonnen werkelijkheid. "Het land van herkomst" vraagt in al zijn complexiteit iets van de lezer. Maar geeft er ook iets voor terug: een afwisselend landschap van teksten die tot nadenken stemmen en na al die jaren nauwelijks iets aan kracht en actualiteit verloren hebben.

N.a.v. "Het land van herkomst", door E. du Perron; uitg. G. A. van Oorschot, Amsterdam, 2001; ISBN 90 282 0970 0; 502 blz.; 39,- (na 1 mei 55,-)