Yord
Yord
Yord Literatuur
Boekverslag maken? Informatie nodig voor je literatuurdossier? Yord biedt alles wat je wil weten over literatuur. Talloze recensies, informatie over dichters, schrijvers, poëzie en proza. Zoek op auteur of in een van de dossiers.
 
 
 
Zoeken op auteur
 
Dossiers
 
 
 
arrowYord literatuur
Literair lexicon

Literaire teksten

Links

Zoeken
Literatuur inzicht
 

Redacteur: Jeannette Donkersteeg

De beklemming van schuld

Opnieuw weeft Elsbeth Klein een mooi geconstrueerd verhaal rond de motieven rouw en reizen. Bovendien voegt ze daar in haar jongste roman "Morgen in Antigua" schuld als belangrijk thema aan toe. Weer weet de schrijfster emoties treffend te tekenen en sfeer voelbaar te maken, zodat je haar boek in één adem uitleest.

De proloog intrigeert al direct, niet in het minst omdat hij -zonder voorspelbaar te zijn- alles te maken heeft met de verrassende ontknoping in het laatste hoofdstuk. 

Aan het begin van het verhaal ontmoeten twee vrouwen elkaar in de trein naar Berlijn. De een, Laura, is gescheiden; de ander, Elena, weduwe. Het verlies dat beiden kennen, schept een band. Ze trekken drie dagen met elkaar op en aan het einde daarvan biedt Elena Laura haar huis in Antigua, Guatemala, aan. Zelf gaat ze naar Frankrijk; Laura reist naar Antigua en de lezer reist mee. 

Sober en realistisch beschrijft de auteur de schoonheid van het oude stadje en Laura's gevoelens van vernedering en verdriet omdat haar man haar heeft verlaten. Flashbacks vertellen stukje voor stukje haar levensverhaal. Bovendien komt Laura meer over de eigenares van het huis, Elena, te weten. Elena's man blijkt geen natuurlijke dood te zijn gestorven, maar te zijn omgebracht, omdat onder zijn verantwoordelijkheid als kolonel hele dorpen zijn uitgemoord. 

Laura denkt terug aan Berlijn. "Elena huilend op de Wannsee, Elena knielend in de Nicolaikirche, Elena's bitterheid - de stukken vielen op hun plaats. (...) Mijn onbegrip voor Elena's vraag: In hoeverre kun je boete doen voor de schuld van een ander? Mijn pasklare tegenvraag: Heeft Christus dat dan niet gedaan?" 

Beklemming
De tweede helft van het boek is vanuit Elena's perspectief geschreven. In Frankrijk worstelt zij met vragen rond de eeuwige bestemming van haar man. De beklemming, de angst, de radeloze zoektocht naar genade en vergeving maken ook dit deel tot een existentieel verhaal. 

Elena zoekt haar heil bij een priester. "Mijn man stierf onvoorbereid, zonder het sacrament van de stervende, in staat van zonde. Schuldig aan misdaden tegen zijn medemensen (...) Wat moet ik doen om zijn ziel te redden van de eeuwige dood?" Als ze de biechtstoel verlaat, weet ze: "De priester was niet op Rodrigo's schuld en mijn wanhoop ingegaan, maar had ze gladgestreken met geijkte teksten en voorschriften." 

Als teleurstellend ervaar ik de 'oplossing' waarmee Elena uiteindelijk wel vrede lijkt te hebben. Zij wordt haar aangereikt door haar broer, die zegt: "Goede werken als alternatief voor versterving - dat is het! Je gaat experimenteren met de koffieplantage bij Cobán, stukjes grond in vruchtgebruik geven aan die Kekchí's, een cooperativa vormen - een uitdaging, Hélène!" 

Elena reist naar Antigua om aan de "cooperativa" te gaan werken. Daar wacht haar eerst de schokkende onthulling, waaraan de proloog al refereerde. Ze ontdekt wie de moordenaar van haar man is. Het einde is open. De lezer blijft achter in de veronderstelling dat de "uitdaging" iets goed te maken van wat haar man heeft aangericht, Elena rust zal geven. Desalniettemin is "Morgen in Antigua" een prachtig geschreven roman, die boeit van de eerste tot en met de laatste bladzijde. 

N.a.v. "Morgen in Antigua", door Elsbeth Klein; uitg. Kok, Kampen, 2000; ISBN 90 435 0167 0; 166 blz.